O NAYAΡΧΟΣ": Μια ταινία για τον ηγέτη των "Λευκών" Αλεξάντρ Κόλτσακ

Μια ταινία που θα πρέπει να δούν οπωσδήποτε ο ευρύτερός δεξιός και πατριωτικός χώρος είναι ο  «Ναύαρχος» του Αντρέι Κράβτσουκ. Πρόκειται για μια βιογραφία του Αλεξάντρ Βαλίσεβιτς Κολτσάκ, ναυάρχου του ρωσσικού Ναυτικού στην διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και ηρωικό ηγέτη των Λευκών, του μοναρχικού/εθνικιστικού στρατού στην περίοδο του Ρωσσικού Εμφυλίου, που ακολούθησε το πραξικόπημα του Λένιν τον Οκτώβριο του 1917.

Η ταινία χρηματοδοτήθηκε από την κυβέρνηση Πούτιν σε μία προσπάθεια αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας, που για δεκαετίες ήταν προνόμιο των μπολσεβίκων. Μάλιστα είναι η ταινία με την οποία τιμήθηκαν τα 100 χρόνια της ρωσσικής κινηματογραφίας. Η ταινία δεν είναι ξεκάθαρα πολεμική, αλλά συνδυάζει τον ηρωισμό του Κολτσάκ την περίοδο 1916-1920, με τον ατυχή έρωτα του για την Άννα Τιμίρεβα, γυναίκα του καλύτερου φίλου του. Έτσι έχουμε ένα ρώσικο αντίστοιχο του «Δόκτωρ Ζιβάγκο» και του «Τιτανικού».

 Ωμότητες από τους Μπολσεβίκους

 Η ταινία ξεκινά στα παρασκήνια των γυρισμάτων του «Πόλεμος και Ειρήνη» του 1964. Μία ηλικιωμένη αριστοκράτισσα εμφανίζεται στα πλατώ ως κομπάρσος και το παρελθόν της αποκαλύπτεται. Ο πολιτικός υπεύθυνος της ταινίας (μία πιο ήπια λέξη για τον επίσημο λογοκριτή του πανταχού παρόντος σοβιετικού καθεστώτος) δεν την θέλει γιατί ήταν γυναίκα αντεπαναστάτη, αλλά ο σκηνοθέτης Σεργκέι Μπορντάτσουκ είναι κάθετος στην άποψη του ότι χρειάζεται πρόσωπα σαν το δικό της για την ταινία (υπ'όψιν ότι μιλάμε για την απόλυτη μεταφορά του κλασσικού έργου του Τολστόι) Από εκεί και πέρα, η ταινία συνεχίζεται σαν φλας μπακ της αριστοκράτισσας, που αποδεικνύεται ότι είναι η Άννα Τιμίρεβα (Ελιζαβέτα Μπογιάρσκαγια). 

 Βρισκόμαστε στα 1916, στην Βαλτική Θάλασσα στην διάρκεια του Α! Παγκοσμίου Πολέμου. Ο υποναύαρχος Αλεξάντρ Κολτσάκ (Κονσταντίν Καμπένσκυ) είναι υπεύθυνος για την τοποθέτηση ναρκών στην διάρκεια μιας ναυτικής σύγκρουσης με τους Γερμανούς. Μέσα στο χάος που κυριαρχεί ο Κολτσάκ καταφέρνει να καταστρέψει την γέφυρα του γερμανικού πλοίου. Αλλά η τύχη τους χαμογελάει μόνο για λίγο. Ο Κολτσάκ αντιλαμβάνεται ότι το πλοίο του έχει κόψει τον δρόμο φυγής και η μόνη ελπίδα είναι να ξεγελάσουν τους αντιπάλους να περάσουν μέσα από το ναρκοπέδιο των Ρώσσων. Όμως μέσα από το ναρκοπέδιο πρέπει να περάσει και η «Δόξα» του Κολτσάκ. Τότε είναι που σε μια συγκινητική σκηνή οι Ρώσσοι ναύτες και αξιωματικοί αρχίζουν τις προσευχές και καταφέρνουν να περάσουν την μεγάλη δυσκολία. Δύο πράγματα γίνονται αμέσως κατανοητά. Πρώτον ο Κολτσάκ είναι γεννημένος ηγέτης που εμπνέει τους ναύτες να είναι έτοιμοι να τον ακολουθήσουν παντού. Το δεύτερο είναι μια θρησκευτικότητα που είναι διάχυτη σε όλο το έργο. Σε κάθε δύσκολη στιγμή οι αξιωματικοί, γιατροί και στρατιώτες επικαλούνται την βοήθεια του Θεού, δείχνοντας ότι και οι πιο γενναίοι πολεμιστές έχουν ανάγκη την μεγαλοσύνη Του. Επίσης, η ταινία δείχνει τον Ιερομάρτυρα Νικόλαο τον Β΄ των Ρομανώφ να προάγει τον Κολτσάκ σε Ναύαρχο. Όλα αυτά αντανακλούν την σημαντικότητα της Ορθοδοξίας στην σημερινή Ρωσία. 

 Όμως όταν φτάσει στην Φιλανδία, ο Κολτσάκ θα συναντήσει την Άννα Τιμίρεβα, γυναίκα του υφιστάμενου και καλύτερου φίλου του Σεργκέϊ Τιμίρεφ. Από εκεί και πέρα θα εξελιχθεί ένας δυνατός έρωτας που έμεινε αθάνατος, φέρνοντας επανάσταση στις δύο οικογένειες, παράλληλα με την επανάσταση στην πατρίδα τους. Και αν ο πρώτος έχει για αντίβαρο τις μεγάλες αξίες των δύο εραστών, η επανάσταση των Μπολσεβίκων (ή καλύτερα πραξικόπημα όπως αναφέρεται και στην ταινία) δείχνεται στην πιο απεχθή της μορφή. Αξιωματικοί εκτελούνται εν ψυχρώ στο δάσος ή βυθίζονται με μια πέτρα δεμένη στα πόδια ή τον λαιμό.

 Η τελευταία αυτή σκηνή είναι που προκαλεί ανατριχίλα. Αντίθετο αίσθημα δημιουργούν η σκηνή που ο Κολτσάκ προτιμά να πετάξει το ξίφος του στην θάλασσα παρά να το παραδώσει στους μπολσεβίκους, και η σκηνή, όπου καλεί τους Λευκούς να αναβιώσουν την Άγια Ρωσία και τις αξίες της. Η πρώτη μάλιστα κινηματογραφείται υποβρύχια με εμφανή τον Σταυρό στην λαβή 

 Γενικά έχουμε μία αποκατάσταση η ακόμα και αγιοποίηση του Κολτσάκ, με δυο πανέμορφους ηθοποιούς που θα μπορούσαν να συγκριθούν με το ντουέτο Ντε Κάπριο και Γουίνσλετ. Η ταινία επίσης αποδεικνύει ότι οι Ρώσσοι με το ένα δέκατο του προϋπολογισμού ενός χολυγουντιανού έπους, κάνουν καλύτερες ταινίες. Υπάρχει η κλασσική δυσπιστία των Ρώσσων ενάντια στους ξένους, με την ταινία να αρχίζει με την επίθεση των Γερμανών και τελειώνει με την προδοσία του Κόλτσακ από έναν Γάλλο αξιωματικό, που υποτίθεται ότι ήταν σύμμαχός του. Και φυσικά οι καλοί είναι αποκλειστικά οι Λευκοί, στέλνοντας κύματα περηφάνειας και ρίγους σε μοναρχικούς και πατριώτες. Μια μεγάλη ταινία που αγνοήθηκε στην Ελλάδα, χάρις στις ιδεοληψίες της αριστεράς και που μπορεί να βρεθεί μόνο κατόπιν παραγγελίας στο εξωτερικό.